Işınlamanın gıdalar yönünden en önemli etkisi mikroorganizmalar üzerinde tesirli olması, gıda kaynaklı hastalıkları önlemesi ve gıdaların raf ömrünü arttırmasıdır.
GIDA IŞINLAMASI NEDİR?
Gıda ışınlaması, gama ışınları kullanılarak, gıdaların teknolojik amacına uygun olarak yeterli dozda ışınlanması işlemidir.
Gıda Muhafaza Yöntemidir
Gıda ışınlaması, gıdaların sterilizasyon amacından daha çok gıdaların korunmasına yönelik başvurulan bir yöntemdir. Tuzlama, kurutma, dondurma, ısıl işlem uygulaması gibi geleneksel gıda koruma yöntemlerinin dışında ışınlama yönteminden de faydalanılır.
Gıdaların Raf Ömrünü Arttırır
Gıda kökenli hastalık yapıcı E.Coli, Salmonella, Campylo-bacter, Listeria türündeki mikroorganizmaları yok etmek, gıdalarda filizlenmeye ve olgunlaşmaya engellemek ve gıdalara zarar veren böcek, parazit oluşumunu önlemek ve gıdaların raf ömrünü arttırmak amacıyla ışınlama işlemi gerçekleştirilir.
Sağlık Yönünden Güvenilirdir
Gıdaları ışınlama yöntemi yeni bir gıda koruma yöntemi olmayıp 1905 yılında ilk denemesi yapılmış ve o tarihten buyana ışınlamanın fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkileri her yönüyle araştırılmıştır. Bu çalışmalarda ışınlanmış gıdaların toksikolojik, genetik, kanserojenik ve mutajenik etkileri incelenmiş ve yapılan ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelerle gıdaların ışınlanmasına izin verilmiştir.
Uluslararası Kuruluş ve Organizasyonlar Tarafından Onaylanmıştır
Gıda ışınlamasının sağlık yönünden güvenilir olduğu hakkında görüş birliğine sahip uluslararası kuruluş ve organizasyonlar:
Tarafından incelenmiş ve belirli dozlarda ışınlamış gıdaları tüketmenin sağlık yönünden zararlı ve toksikolojik tehlike oluşturmayacağı kararına varılmıştır.
Gıda Kaynaklı Hastalıkları Önlemeye Yardımcıdır
Nasa'da görevli astronotlara 1972 yılından beri uzay yolcuğu sırasında ışınlanmış yiyecekler verilmektedir, aynı zamanda hastanelerde tedavi gören diyabetik hastalar ile bağışıklık sistemi zayıf, kanser terapisi gören, HIV virüsü taşıyan veya organ nakli yapılmış hastalara ışınlanmış gıdaların verilmesi önerilmektedir.
Ülke Ekonomisine Katkıda Bulunur
FAO, Dünya genelinde hasat sonrası meydana gelen gıda kayıplarının, tüm üretimin % 25'ine denk geldiğini tahmin etmektedir. Hasat sonrası gıdalar parazitler, bakteriler ve diğer mikroorganizmalar tarafından kontamine olmakta ve ülke ekonomisi için ciddi kayıplara yol açmaktadır.
Mikroorganizmalar Üzerinde Etkilidir
Işınlama yönteminin tercih edilmesini gerektiren başlıca iki neden:
- Gıda kaynaklı hastalıkların insan sağlığını önemli ölçüde tehdit etmeye başlaması, salgın hastalıklara ve ölümlere varan sonuçlar görülmesi nedeniyle insan sağlığını korumaya yönelik başka yöntem arayışlarına ihtiyaç duyulması, ışınlama işlemine olan ilgiyi arttırmıştır. Hastalık yapıcı patojen bakterilerin yol açtığı gıda kökenli hastalık vakalarının sayısı Amerika'da 1994 CAST (Council of Agriculture Science and Technology ) verilerine göre yılda 6.5 milyon ile 33 milyon arasında olduğu düşünülmekte ve bu verilere göre yılda 9000 kişinin gıda kaynaklı hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir.
- Gıdalarda bozulmaya neden olan ve ürünlere zarar veren mikroorganizmalardan arındırılması için başvurulan, gıdaları korumaya yönelik etkili bir yöntemdir.
Birçok Gelişmiş Ve Avrupa Ülkesinde Işınlanmış Gıdalar Güvenle Tüketilmektedir
Dünya'da 50 den fazla ülkede bir ve birden fazla ürün veya ürün grubunun ışınlanması yetkili otoriteler tarafından onaylanmıştır. Gıdaların endüstriyel olarak ışınlanması, Amerika, Japonya ve birçok Avrupa ülkesinde yıllardır uygulanan güvenli bir yöntemdir. Işınlanan ürünler arasında en çok baharatlar ön sırada yer alırken diğer et, kanatlı et, tahıl ürünleri, ve dondurulmuş gıdalar gibi birçok farklı ürün çeşitleri de bulunmaktadir.
Dünya’da Gıda Işınlaması Yapan Ülkelere Örnekler
Fransa: Baharatlar, aromatik bitkiler, kurutulmuş meyve ve sebze, işlenmiş tavuk eti, dondurulmuş kurbağa bacağı,..vb.
Belçika: Baharatlar, aromatik karışımlar, kurutulmuş meyve ve sebze, bitkisel çaylar, taze ve dondurulmuş et ve kanatlı et, dondurulmuş deniz mahsülleri, dondurulmuş kurbağa bacağı, peynir, nişasta,..vb.
Almanya: Kurutulmuş aromatik bitki ve baharatlar, sebze ve sebze tozu, bitkisel çay ve yağlı tohumlar
Hollanda: Baharatlar ve aromatik karışımlar, kurutulmuş mevve ve sebze, dondurulmuş et, dondurulmuş karides, yumurta akı, kurbağa vb.